ငွက္မ်ားမွတစ္ဆင့္ ကူးစက္ခံရပါက အသက္ဆံုး႐ံႈးသည္အထိ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။
မၾကာေသးခင္ ႏွစ္ေတြတုန္းက အာရွ၊ အာဖရိကနဲ႔ ဥေရာပ အစိတ္အပိုင္းအခ်ိဳ႕မွာ ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြးေရာဂါ က်ေရာက္ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။ ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြး ေရာဂါလကၡဏာ ခံစားရတဲ့သူေတြကို ၾကည့္လိုက္ရင္ ဖ်ားနာေနတဲ့ ၾကက္ငွက္နဲ႔ ထိေတြ႕မႈရွိတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြးက လူကေနလူကို ကူးစက္တာရွိေပမယ့္ ရွားပါတယ္။
က်န္းမာေရးဌာနရဲ႕ တာဝန္ရွိသူေတြက ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြး ဗိုင္းရပ္စ္ေတြက လူကေနလူကို ကူးစက္တတ္တဲ့ အမ်ိဳးအစားအျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားၿပီး တစ္ကမၻာလံုးကို ေရာဂါက်ေရာက္မွာကို စိုးရိမ္တဲ့အတြက္ ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြး ကာကြယ္ေဆး ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ဖို႔ သုေတသန ျပဳလုပ္ေနၾကပါၿပီ။
>> ေရာဂါျဖစ္ေစေသာ အေၾကာင္းအရင္းမ်ား
ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြးေရာဂါက ေရဘဲေတြကမွတစ္ဆင့္ အိမ္ေမြးတိရစၧာန္ေတြျဖစ္တဲ့ ၾကက္၊ ၾကက္ဆင္၊ ငန္း၊ ဘဲ စတဲ့ တိရစၧာန္မ်ားဆီကို ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားပါတယ္။ ေရာဂါျဖစ္ေနတဲ့ ငွက္ေတြရဲ႕မစင္နဲ႔ ၎တို႔ခႏၶာကိုယ္မွထြက္တဲ့ အရည္မ်ားကို ထိေတြ႕ျခင္းျဖင့္ ကူးစက္ႏုိင္ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ေရာဂါျဖစ္ေနေသာ တိရစၧာန္၏ အသားႏွင့္ဥကို မက်က္တက်က္ ခ်က္စားျခင္းျဖင့္လည္း ေရာဂါပိုး ကူးစက္ႏုိင္ပါတယ္။ အသားေတြကို အပူခ်ိန္ 165°F (74°C) အပူခ်ိန္အထိ ခ်က္စားမွ စိတ္ခ်ရပါတယ္။ ဥေတြကို ဆိုရင္လည္း အႏွစ္နဲ႔အကာ လံုးဝမာၿပီး က်က္သြားတဲ့အထိ ခ်က္ျပဳတ္ရပါမယ္။
>> ေရာဂါလကၡဏာမ်ား
ေရာဂါပိုး ၀င္ေရာက္ၿပီး 2 ရက္မွ 8 ရက္အတြင္း ေရာဂါလကၡဏာမ်ားကို ခံစားရေလ့ရွိပါတယ္။
• ဖ်ားျခင္း၊
• ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း၊
• လည္ေခ်ာင္းနာျခင္း၊
• ႂကြက္သား နာက်င္ျခင္း၊
• မ်က္စိနာက်င္ျခင္း၊
• ပ်ဳိ႕အန္ျခင္း၊ ၀မ္းေလွ်ာျခင္း၊
• ေခါင္းကိုက္ျခင္း
• အသက္႐ွဴျမန္ျခင္း စတာေတြကို ခံစားရေလ့ ရွိပါတယ္။
>> ေရာဂါအျဖစ္မ်ားဆံုး အခ်က္မ်ား
လူအသက္အရြယ္မေရြး ကူးစက္ခံရႏိုင္ပါတယ္။ လူကေနလူကို ကူးစက္ႏိုင္ႏႈန္းေတာ့ နည္းပါတယ္။
>> ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ိဳးမ်ား
ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြး ကူးစက္ခံရသူေတြက အသက္အႏၲရာယ္ စိုးရိမ္ရတဲ့လကၡဏာေတြ ႀကံဳေတြ႕ရႏိုင္ပါတယ္။
• အဆုတ္ေရာင္ေရာဂါ
• အဆုတ္ အလုပ္ မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ျခင္း
• အသက္မ႐ွဴႏိုင္ေတာ့ျခင္း
• ေက်ာက္ကပ္ မေကာင္းျခင္း
• ႏွလံုးျပႆနာမ်ားျဖစ္ျခင္း
ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြးေရာဂါ ကူးစက္ခံရသူရဲ႕ တစ္ဝက္ေလာက္က အသက္ဆံုး႐ံႈးရေပမယ့္ အခုခ်ိန္အထိေတာ့ ေရာဂါကူးစက္ခံရႏႈန္းနဲ႔ ေသဆံုးမႈႏႈန္းက နည္းပါးပါတယ္။
>> ေရာဂါ စစ္ေဆးျခင္း
ဓာတ္ခြဲခန္းတြင္ စစ္ေဆးျခင္း - ႏွာေခါင္းနဲ႔ လည္ေခ်ာင္းထဲက အရည္ကိုယူၿပီး ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြး ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး ရွိ/မရွိ စစ္ေဆးႏိုင္ပါတယ္။
ရင္ဘတ္ ဓာတ္မွန္႐ိုက္ျခင္း - အဆုတ္အေျခအေနကို ၾကည့္႐ႈႏုိင္ၿပီး ေရာဂါအမည္ သတ္မွတ္ဖို႔နဲ႔ ကုသမႈေပးဖို႔ အသံုးဝင္ပါတယ္။
>> ကုထံုးမ်ား
အျမန္ကုသမႈ ခံယူရပါမယ္။ ေဆး႐ံုတင္ရပါမယ္။ Oseltamivir (Tamiflu), Zanamivir (Relenza) စတဲ့ေဆးေတြကို ဆရာ၀န္ညႊန္ၾကားခ်က္အတိုင္း ေသာက္သံုးရပါမယ္။ ဒီေဆးေတြကို ေရာဂါလကၡဏာျပၿပီး 2 ရက္အတြင္း ေသာက္ရပါမယ္။
>> ကာကြယ္ျခင္း
ေအာက္ပါနည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြးေရာဂါကို ကာကြယ္ႏုိင္ပါတယ္။
• ကာကြယ္ေဆးထိုးပါ။
• ငွက္မ်ားျဖင့္ မလိုအပ္ဘဲ မထိေတြ႕ပါနဲ႔။
• လက္ကို အနည္းဆံုး စကၠန္႔ 20 ခန္႔ ဆပ္ျပာျဖင့္ ေသခ်ာစြာ ေဆးေၾကာပါ။ ေရႏွင့္ဆပ္ျပာ မရႏိုင္ပါက အရက္ျပန္ပါေသာ လက္သန္႔စင္ေဆးရည္ကို အသံုးျပဳပါ။
• ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြးႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ က်န္းမာေရးဗဟုသုတမ်ားကို ေလ့လာလိုက္စားပါ။
• ၾကက္၊ ငွက္မ်ားျဖင့္ ထိေတြ႕ထားတဲ့ပစၥည္းမ်ားကို ေသခ်ာပိုးသတ္ပါ။ စဥ္းတီတံုးႏွင့္ မီးဖိုေခ်ာင္သံုး ပစၥည္းမ်ားကို ဆပ္ျပာရည္ပူပူျဖင့္ ေသခ်ာေဆးပါ။
• အသားႏွင့္ ဥမ်ားမ်ားကို ေသခ်ာစြာ ခ်က္ျပဳတ္စားေသာက္ပါ။
• ဥအခြံေတြမွာ ၾကက္ငွက္ေတြရဲ႕အရည္ေတြ ထိေတြ႕ေနႏိုင္တဲ့အတြက္ ေသခ်ာေဆးေၾကာပါ။
Dr. Mya Myo Myo Swe (www.drmayanmar.com)
No comments:
Post a Comment